Przysłowie ze świętą Dorotą - przysłowia pogodowe
Przysłowie ze świętą Dorotą.
Święta Dorota z Cezarei, żyjąca w III wieku, znana jest jako chrześcijańska męczennica, czczona zarówno w tradycji katolickiej, jak i prawosławnej. Jej wspomnienie obchodzone jest 6 lutego. Według podań Dorota była córką rzymskiego senatora i poniosła męczeńską śmierć za odmowę wyrzeczenia się wiary chrześcijańskiej podczas prześladowań za czasów cesarza Dioklecjana.
W polskiej kulturze dzień świętej Doroty związany jest z licznymi przysłowiami ludowymi, które odzwierciedlają obserwacje pogodowe na początku lutego.
Polskie przysłowia ludowe świętej Doroty:
- Na dzień Świętej Doroty, ma być śniegu nad płoty.
- Po świętej Dorocie wyschną chusty na płocie, a jak nie wyschną, to człeka mrozy do chałupy wepchną.
- Po Świętej Dorocie wioska cała w błocie.
- Św. Dorota zapowiada śnieg i błota.
Przeczytaj także
Te powiedzenia są częścią polskiej tradycji ludowej i odzwierciedlają wieloletnie obserwacje zmian pogodowych związanych z dniem wspomnienia św. Doroty.
Kult
Kult Doroty rozszerzył się w Europie, szczególnie we Włoszech, Niemczech i Polsce.
Pod koniec średniowiecza w Szwecji św. Dorotę dodano jako piętnastą do grona Czternastu Świętych Wspomożycieli.
W Polsce jeszcze w dwudziestoleciu międzywojennym istniał zwyczaj „chodzenia z Dorotą” w okresie Bożego Narodzenia. Była to inscenizacja męczeństwa św. Doroty.
Ikonografia
W ikonografii św. Dorota przedstawiana w stroju królewskim z koroną na głowie, czasami wśród chórów anielskich.
Atrybutami są: anioł, trzy jabłka i trzy róże (lub kosz z nimi), a także korona, krzyż, lilia, miecz oraz palma męczeństwa.
Patronat
Jest patronką m.in. młodych małżeństw, ogrodników, botaników i górników.
Dzień obchodów
Jej wspomnienie liturgiczne w Kościele katolickim obchodzone jest 6 lutego.
Cerkiew prawosławna, z uwagi na liturgię według kalendarza juliańskiego, wspomina męczennicę 6/19 lutego, tj. 19 lutego według kalendarza gregoriańskiego.
Święta Dorota była piękną panną, która potrafiła odmówić samemu królowi. Ciekawe jest jednak to, że mimo jej urody, w kulturze tradycyjnej dużo bardziej popularne były pieśni o tej świętej niż jej wizerunki w sztuce ludowej.